معلولیت ذهنی شایع‌ترین علت تاخیر در گفتار است و بیش از ۵۰ درصد موارد را شامل می شود. هرچه عقب ماندگی ذهنی شدیدتر باشد، تسلط بر گفتار کمتر است. رشد گفتار در کودکان کم توان ذهنی نسبت به سایر زمینه‌های رشد تأخیر دارد. یک کودک عقب مانده ذهنی تأخیر در مهارت زبانی را نشان می دهد و همچنین درک شنوایی و استفاده از ژستچر را به تأخیر می‌اندازد. معلولیت ذهنی  به دلیل اختلال در تولید گفتار و یا اختلال در شنوایی منجر به عدم ارتباط صحیح و در نتیجه اختلال در تعاملات اجتماعی، احتمالاً مشکلات رفتاری و انزوا می شود. گفتار درمانی برای معلولان ذهنی در موارد زیر اثر بخش است:

  • مهارت های ارتباطی را بهبود می بخشد؛
  • مهارت های درک و بیان زبان را بهبود می بخشد؛
  • بهبود تولید گفتار؛
  • واژگان را بهبود می بخشد.